Çölyak hastalığı, glüten içerikli besinlerin tüketilerek ince bağırsaktaki hücrelerin zarar görmesi durumudur. İnce bağırsaktaki hücreler zarar gördüğü zaman besin emilimi bozulur ve buna bağlı olarak da birçok hastalık tetiklenebilir. Çölyak hastalığı, genetik ve kronik bir hastalıktır. Bebeklikten yetişkinliğe kadar hayatınızın her evresinde çölyak hastalığı ortaya çıkabilir. Bu hastalık ile teşhis konulan bireylerin buğday, arpa ve çavdar yani glüten içeren besinler kesinlikle tüketmemesi gerekmektedir. Şimdi çölyak hastalığı ile ilgili merak ettiğiniz tüm sorularınızı sırayla açıklıyoruz…
Çölyak Hatalığı Nedir?
Çölyak Hastalığı her geçen gün varlığı artan günümüzdeki yaygın bir rahatsızlık türüdür. En çok 1 yaşından sonra görüldüğü gözlemlenmiştir. Glüten içeren besinler bazı bireylerde bağışıklık sisteminde bazen olumsuz sonuçlar verebiliyor. Bağışıklık sistemi bazen glüteni zarar bir madde olarak algılar ve bağırsaktaki hücreleri yok etmeye başlar. Bu durumun sonucunda ince bağırsakta bulunan villus çıkıntısı zarar görür ve küçülme gözlemlenir. Villus çıkıntısının zarar görmesi nedeni ile bağırsaktaki emilim durur ve bunun sonucunda çölyak hastalığı belirtileri ortaya çıkmaya başlar.
Çölyak hastalığı günümüzde en sık rastlanan genetik hastalıklardan birisidir ve tedavisi ömür boyu glüten içeren gıdalardan uzak durmaktır. Bunların yanı sıra genetik olmayan durumlarda da ortaya çıkması söz konusudur bunlar; stres, gebelik, doğum ve viral enfeksiyonlardan dolayı da ortaya çıktığı gözlenmiştir.
Çölyak Hastalığı Nedenleri
Araştırmalara göre kesin veriler elimizde olmasa da genetik yatkınlık ve çevresel faktörlerin tetiklediği bilinir. Yapılan araştırmaların bazılarına göre, glütene duyarlı bireylerde ince bağırsak duvarına ulaşan kısmen sindirilmiş olan glüten molekülleri, bağışıklık sistemine aşırı bir reaksiyona yol açar. Bu hastalığın gelişimindeki en önemli nokta ise genetik faktörlerdir. Aile içerisinde ve birinci derece akrabalıklarda bu hastalıktan muzdarip olan bireylerdir. Bu bireylerin beslenme şekli, gastrointestinal enfeksiyonlar ve bağırsak bakterileri de bu hastalığın gelişimine neden olan faktörler arasında yerini alır. Glüten içeren herhangi bir besinin tüketimi ile tetiklenir. Glüten içermeyen gıdalar ise sağlıklı bir şekilde tüketilebilir.
Çölyak Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
Çölyak belirtileri her hastada kendini aynı şekilde göstermez. Bu belirtiler çocuklar dönemlerinde olacağı gibi yetişkinlik dönemlerinde de baş gösterebilir. Bu belirtileri tetikleyen neden ise glütenin hangi yaşta beslenme düzeyine girdiği ve ne kadar tüketildiği ile alakalıdır.
- Kilo sorunu yaşanması
- Aşırı ishal
- Şiddetli karın ağrısı ve karın şişliği
- Rahatsız edici gaz problemleri
- Çocuklarda büyüme problemi
- Ciltte morarma
- İleri belirti olarak gece körlüğü
- Yorgun, sinirli ve depresyon hali
- Tuvalet ihtiyacında artma
- Kusma ve mide bulantısı
- Ciltte dökülme
- Vücutta ağrı
- Kansızlık
Çocuklarda Çölyak Hastalığı Belirtileri
- İshal
- Kusma
- Kas erimesi
- Gelişim bozukluğu
- Karında şişlil
2 yaşından büyük çocuklar için
- Sinirlilik
- Kilo kaybı
- Kısa boy
- Kabızlık
- İshal
- Ergenliğe geç girme
- Dikkat eksikliği
Çölyak Hastalarının Yemesi gerekenler
- Şeker çeşitleri
- Bakliyatlar
- Katkısız sıvı yağ çeşitleri
- Meyve ve sebzeler
- Mısır ve mısır unu
- Kestane, nohut, soya ve üzüm unu
- Patates
- Pirinç
- Balık
- Baharat
- Bal, pekmez, yumurta, reçel
- Dana, kuzu, sığır ve kümes hayvanı eti
- Su, meyve suyu, tüm bitki çayları ve kahve
- Pirinç unu ile yapılan muhallebi ve sütlaç.
